Sağlamlığınız üçün vacib 12 məsləhət – Həyat tərziniz dəyişə bilər

Sağlam qalmaq düşündüyünüzdən daha sadədir. Bəzən sadəcə gündəlik həyatdakı kiçik vərdişlər böyük dəyişiklik yaradır. Aşağıdakı 12 qısa məsləhət həm enerjinizi artıracaq, həm də orqanizminizi daha balanslı vəziyyətə gətirəcək.

1. Gün ərzində kifayət qədər su için

Bədənimizin 60%-i sudan ibarətdir və susuz qalmaq yorğunluq, baş ağrısı və diqqət azalmasına səbəb olur. Bir çox insan özünü pis hiss etdikdə bunun səbəbini su çatışmazlığında görmür. Gün ərzində 6–8 stəkan su içmək həm enerjini artırır, həm də metabolizmi aktiv saxlayır. Xüsusilə səhərlər bir stəkan su içmək orqanizmi oyadır.

2. Gülüş immuniteti gücləndirir

Gülmək zamanı endorfin və serotonin kimi xoşbəxtlik hormonları yüksəlir, stress hormonu olan kortizol isə azalır. Bu, immun sisteminin daha yaxşı işləməsinə şərait yaradır. Mütəxəssislər deyir ki, gündə cəmi bir neçə dəqiqə gülmək belə bədənin müdafiə mexanizmini aktiv edir. Ona görə də stresli günlərdə özünüzə gülmək üçün səbəb tapmağa çalışın.

3. Yuxu çatışmazlığı iştahı artırır

Yuxusuz qalanda bədəndə qrelin (aclıq hormonu) artır və leptin (toxluq hormonu) azalır. Bu da gün ərzində daha çox yemək istəyinə gətirib çıxarır. Nəticədə çəki artımı başlaya bilər. Yetkin insanlar üçün ideal yuxu 7–8 saat hesab olunur, xüsusilə gecə yuxusu bədən üçün bərpaedici rol oynayır.

4. Günəş D vitamini ehtiyacının əsas hissəsini qarşılayır

D vitamini həm sümüklərin möhkəmliyi, həm də immun sisteminin düzgün işləməsi üçün vacibdir. Gün ərzində sadəcə 10–15 dəqiqə birbaşa günəşə çıxmaq bu vitaminin təbii şəkildə sintezini təmin edir. Amma günün ən isti saatlarında ehtiyatlı olmaq lazımdır. D vitamininin çatışmazlığı yorğunluq, halsızlıq və əzələ zəifliyi yarada bilər.

5. Telefon ekranı yatmazdan əvvəl beyni oyaq saxlayır

Telefon, planşet və kompüter ekranlarının yaydığı mavi işıq melatonin hormonunun ifrazını bloklayır. Bu hormonun azalması yuxuya getmə prosesini çətinləşdirir. Yatmazdan təxminən 1 saat əvvəl ekranlardan uzaq qalmaq daha rahat və keyfiyyətli yuxuya səbəb olacaq. Əgər məcbur qalsanız, “night mode” yəni gecə modunda istifadə etmək yaxşı seçimdir.

6. Cəmi 20 dəqiqə gəzmək bədəni canlandırır

Sürətli addımlarla qısa gəziş qan dövranını aktivləşdirir, beyinə daha çox oksigen çatdırır və stress hissini azaldır. Hətta yeməkdən sonra yüngül gəzmək həzmi yaxşılaşdırır. Daimi olaraq yerimək ürək-damar xəstəlikləri riskini azaldır və enerjini artırır. 20 dəqiqəlik qısa bir hərəkət belə günün qalan hissəsinə müsbət təsir edir.

7. Tünd şokolad beyinə müsbət təsir edir

Tünd şokoladın tərkibindəki flavonoidlər beynin qan dövranını gücləndirir və yaddaş proseslərini yaxşılaşdırır. Az miqdarda, xüsusilə 70% və yuxarı kakao tərkibli şokolad diqqət və əhvalda müsbət dəyişiklik yarada bilər. Buna görə mütəxəssislər şirniyyata alternativ kimi kiçik porsiya tünd şokoladı tövsiyə edirlər.

8. Sirkə qoxusu iştahı azalda bilər

Bəzi tədqiqatlar göstərir ki, xüsusilə alma sirkəsi qoxusu qısa müddətli iştahı azalda bilir. Bu, beynin qoxu reseptorları ilə bağlı hormonal reaksiyalar yaratması ilə əlaqədardır. Bir çox insan acanda bir stəkan suya bir az sirkə əlavə etməklə özünü daha tox hiss edir. Amma mədə problemi olanlar ehtiyatlı olmalıdır.

9. Kofein dəmir sorulmasını zəiflədir

Qəhvə və çay yemək zamanı içildikdə qida ilə qəbul edilən dəmirin sorulmasını 30–40% azalda bilər. Bu səbəbdən dietoloqlar qəhvəni yeməkdən ən az 1 saat sonra içməyi məsləhət görürlər. Xüsusilə dəmir çatışmazlığı riski olan qadınlarda bu detallara diqqət etmək vacibdir. Həddindən artıq kofein həm də yuxu ritmini poza bilər.

10. Az yatmaq ürək-damar xəstəlikləri riskini artırır

6 saatdan az yuxu ürək üçün zərərli hesab olunur. Yuxu bədənin bütün sistemlərinin yenilənməsi üçün ən vacib mərhələlərdən biridir. Uzunmüddətli yuxu azlığı yüksək təzyiq, ritm pozuntuları və stress hormonlarının artması ilə nəticələnə bilər. Buna görə yuxu gigiyenasını qorumaq çox vacibdir.

11. Qısa meditasiya belə sinir sistemini sakitləşdirir

Meditasiya və nəfəs məşqləri bədənin “sakit rejimə” keçməsini təmin edir. Gündə cəmi 3–5 dəqiqə gözləri yumub dərin nəfəs alma beyindəki gərginliyi azaldır. Bu vərdiş diqqəti artırır, emosional balans yaradır və stresə qarşı dözümlülüyü gücləndirir. Davamlı edildikdə psixoloji sağlamlığa müsbət təsiri daha da artır.

12. 30 yaş sümüklərin ən güclü dövrüdür

30 yaşdan sonra sümüklər yavaş-yavaş sıxlığını itirməyə başlayır. Buna görə kalsium, D vitamini və fiziki aktivlik bu yaşlardan etibarən daha da vacib olur. Gündəlik qida rasionunda süd məhsulları, göyərtilər və balıq kimi məhsullar sümükləri gücləndirir. Qol-ayaq məşqləri də skelet sistemini dəstəkləyən əsas amillərdəndir.

Altay